Mermaid- Η κατάδυση της γοργόνας
Mermaid – mermaiding. Τι είναι ; ποιούς αφορά ; Mermaid ή αλλιώς γοργόνες έχουμε συναντήσει σε κείμενα, τοιχογραφίες και ταινίες. Τι είναι όμως ; γιατί
Στην συνέχεια της σειράς επιλέγοντας τον σωστό εξοπλισμό κατάδυσης , θα μιλήσουμε για τις καταδυτικές φιάλες. Ένα απαραίτητο κομμάτι του εξοπλισμού σε όσους δεν ανήκουν στην κατηγορία ψάρια και δεν μπορούν να αναπνεύσουν κάτω από το νερό (!)
Όπως όλα τα τμήματα του εξοπλισμού κατάδυσης έτσι και οι φιάλες έχουν αρκετές επιλογές. Αρχικά θα δούμε τις διαφορές ανάμεσα στα 2 πιο διαδεδομένα υλικά : το αλουμίνιο και το σίδερο.
Αναφορικά με την επιλογή του υλικού υπάρχει και το ανθρακόνημα αλλά για λόγους κόστους και αντοχής δεν έχει μπει στην ευρεία κυκλοφορία.
Αν κάνουμε μια τομή στο υλικό θα παρατηρήσουμε πως οι χαλύβδινες φιάλες έχουν μικρότερο πάχος υλικού σε πλήρη αντίθεση με τις φιάλες αλουμινίου διότι το αλουμίνιο είναι ένα μέταλλο με λιγότερες ανοχές , οπότε και χρειάζεται περισσότερο υλικό για να αντέξει την υψηλή πίεση .
Σε κάθε περίπτωση , και επειδή μιλάμε για συγκλονιστικά υψηλές πιέσεις , οι καταδυτικές φιάλες κατασκευάζονται χωρίς ραφή! Αυτό σημαίνει πως το υλικό κατασκευής συμπιέζεται μέσω εμβόλων και υψηλής θερμοκρασίας με σκοπό να πάρει την τελική της μορφή χωρίς να χρειαστεί να συγκολλήσουν τμήματα της . Αυτό της δίνει την δυνατότητα με ασφάλεια να φιλοξενήσει πιέσεις από 200 bar και πάνω.
Εδώ μπορείτε να δείτε ένα βίντεο με την κατασκευή μιας τέτοιας φιάλης :
Οι βαλβίδες , ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι της φιάλης και ένα υψίστης σημασίας τμήμα του εξοπλισμού κατάδυσης , έχουν αρκετές επιλογές.
Αρχικά να αναφέρουμε πως έχουν την δυνατότητα να είναι DIN (Deutsches Institut für Normung) δηλαδή να διαθέτουν ένα θηλυκό σπείρωμα στο οποίο ο ρυθμιστής βιδώνει και συγκρατείται ή yoke / international στο οποίο ο ρυθμιστής εφαρμόζει εξωτερικά και με μηχανική σύσφιξη σταθεροποιείται . Στις μέρες μας οι περισσότερες βαλβίδες κατασκευάζονται DIN και δίνεται ένας αντάπτορας που την κάνει yoke και έτσι ο δύτης έχει την δυνατότητα να κάνει χρήση ανεξάρτητα με τον ρυθμιστή που διαθέτει.
Στο παρελθόν συναντούσαμε βαλβίδες τύπου j ή τύπου K όπου στις μέρες μας έχουν εκλείψει. Οι Βαλβίδες j είχαν έναν εξωτερικό μοχλό όπου ο δύτης (όταν δεν είχε μανόμετρο ), όταν αντιληφθεί πως ξεμένει από αέρα , τον μετακινούσε και είχε το απαραίτητο απόθεμα για την ανάδυση του.
Φυσικά δεν ξεχνάμε τις βαλβίδες Y όπου πήραν το όνομα τους λόγω της εμφάνισης τους. Με την χρήση αυτής της βαλβίδας ο δύτης έχει την δυνατότητα να τροφοδοτήσει 2 ρυθμιστές από μία φιάλη έτσι ώστε σε περίπτωση που ό ένας παρουσιάσει μια δυσλειτουργία , να μπορεί να αναπνεύσει με ασφάλεια από τον δεύτερο.
Όλες οι βαλβίδες διαθέτουν εσωτερικά στο κάτω μέρος τους ένα μικρό φίλτρο για να εμποδίσουν την είσοδο του νερού μέσα από την βαλβίδα στον ρυθμιστή. Υπάρχει η δυνατότητα αυτό να αντικατασταθεί με μεγαλύτερο φίλτρο που θα μπορούσε να εμποδίσει εκτός από το νερό και σωματίδια .
Τέλος αξίζει να σημειωθεί πως αρκετά διαδεδομένη είναι η κατάδυση με διπλές φιάλες οι οποίες συνδέονται με ένα isolator , δηλαδή ένα εξάρτημα που συνδέει τις 2 βαλβίδες μεταξύ τους και έχει την δυνατότητα να τις απομονώσει αν χρειαστεί, με αποτέλεσμα ο δύτης να μπορεί να κάνει χρήση και των 2 φιαλών ανεξάρτητα από ποιόν ρυθμιστή χρησιμοποιεί.
Οι σιδερένιες ( χαλύβδινες ) φιάλες , είναι αυτές που συναντάμε συνέχεια σε ένα σετ καταδυτικού εξοπλισμού στην Ελλάδα , χαρακτηριστικά τους είναι η μεγάλη τους αντοχή στα χτυπήματα , μεγάλη ποικιλία σε διαστάσεις και σχετικά καλή συμπεριφορά υποβρυχίως ανεξάρτητα με το απόθεμα αέρα. Πιο συγκεκριμένα , μια χαλύβδινη φιάλη , δεν παρουσιάζει σημαντικά διαφορετική πλευστότητα αν αλλάξει το απόθεμα του αέρα εντός , σε πλήρη αντίθεση με την φιάλη αλουμινίου.
Ωστόσο η οξείδωσή τους παράγει σκουριά και όταν αυτή αναπτύσσεται εσωτερικά της φιάλης απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή για να μην βλάψει την ζωή του δύτη.
Κατά την πλήρωση της φιάλης όταν ο θερμός αέρας (λόγω της συμπίεσης από τον συμπιεστή ) , έρθει σε επαφή με κρύα επιφάνεια έχει την τάση να υγροποιείται ( ας θυμηθούμε πως θολώνει το τζάμι αν εκπνεύσουμε σε αυτό μια κρύα ημέρα. ) Αυτή η υγρασία εσωτερικά της φιάλης λοιπόν, με την πάροδο του χρόνου , μπορεί να προκαλέσει διάβρωση. Γ αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία ο συμπιεστής που γεμίζουμε τις φιάλες μας , τα φίλτρα συγκράτησης της υγρασίας αλλά και η θερμοκρασία του αέρα καθώς και του περιβάλλοντα χώρου.
Κατά κύριο λόγω αλλάζει η χωρητικότητα της , ενδεικτικά να αναφέρουμε πως παράγεται στα εξής λίτρα
5- 7- 8,5 – 10 – 12- 15- 18- 20
Ενώ κάποια μοντέλα μπορούν να είναι concave ( δηλαδή η βάση της φιάλης να είναι επίπεδη ώστε να μπορεί να σταθεί χωρίς την χρήση της μπότας )
Και σε κάποια μοντέλα μπορούμε να συναντήσουμε διαφορές σε ύψος ( πχ η φιάλη 12 λίτρων βγαίνει με διάμετρο 171mm και με 203mm )
Οι φιάλες αλουμινίου φαίνεται να είναι πιο διαδεδομένες στο εξωτερικό σε αντίθεση με την Ελλάδα. Αυτό το τμήμα του εξοπλισμού κατάδυσης παρουσιάζει με την σειρά του πλεονεκτήματα αλλά και μειονεκτήματα.
Οι φιάλες αλουμινίου συνήθως είναι πιο ελαφριές από τις αντίστοιχης χωρητικότητας χαλύβδινες , και εμφανίζουν σημαντική θετική πλευστότητα όταν η πίεση τους πέσει κάτω από τα 1οο bar.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως το αρχικό βάρος της φιάλης δεν παίζει κανένα ρόλο , αφού αν ένας δύτης χρησιμοποιήσει φιάλη αλουμινίου θα πρέπει να προσθέσει πχ 2 κιλά στην ζώνη του , ενώ αν χρησιμοποιήσει χαλύβδινη αυτά τα 2 κιλά θα τα έχει στην πλάτη του λόγω της διαφοράς του βάρους της φιάλης. Σε κάθε περίπτωση το συνολικό βάρος θα είναι το ίδιο.
Το αλουμίνιο είναι ένα λιγότερο αναθετικό μέταλλο γ αυτό και η χρήση της απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή στα χτυπήματα αλλά και γ αυτό και μια φιάλη αλουμινίου έχει συνήθως πίεση λειτουργίας 206 bar σε αντίθεση με τις χαλύβδινες που ξεκινούν από τα 225 bar και μπορούν να φτάσουν τα 300 bar.
Ωστόσο , αξίζει να σημειωθεί πως σκουριά στο αλουμίνιο δεν μπορούμε να συναντήσουμε γ αυτό και οι συγκεκριμένες φιάλες παρόλο τα μειονεκτήματά τους προτείνονται από τους δύτες.
Εδώ θα συναντήσουμε διαφορές μόνο στα λίτρα με τις εξής επιλογές :
0,65 – 1,5 – 2- 3 –5,7 – 7- 11,1
Μπορώ να ομορφύνω την φιάλη μου ; Βεβαίως. Ωστόσο είναι μια διαδικασία που πρέπει να την κάνει εξουσιοδοτημένο συνεργείο και όχι εμείς μόνοι μας. Σε κάθε περίπτωση η βαφή δεν γίνεται με την χρήση θερμότητας μιας που αυτό θα αδυνατούσε την ανοχή του μετάλλου.
Οι καταδυτικές μας φιάλες έχουν 3 σειρές από γράμματα και αριθμούς. Ας δουμε τι μας λένε:
Τι αξεσουάρ μπορούμε να προσθέσουμε στον καταδυτικό εξοπλισμό σχετικά με τις φιάλες ;
Να είμαι ειλικρινής δεν υπάρχουν πολλές επιλογές και αυτό είναι σκόπιμο.
Συνήθως στις χαλύβδινες φιάλες θα τις συναντήσουμε με « μπότα» και δiχτάκι. Η μπότα τοποθετείται επειδή αν δεν είναι επίπεδη δεν μπορεί να σταθεί όρθια αλλιώς και το δίχτυ για να μην ολισθήσει από το bcd. Μεγάλη προσοχή εδώ, διότι όπως όλα μας τα τμήματα του εξοπλισμού έτσι και αυτό θα πρέπει να ξεπλένεται επαρκώς και να στεγνώνει σε σκιά. Οπότε για να αποφύγουμε την εξωτερική διάβρωση της φιάλης θα πρέπει να αφαιρείται η μπότα κάθε φορά να ξεπλένεται και να τοποθετείται εκ νέου όταν έχει στεγνώσει πλήρως.
Όπως όλος μας ο καταδυτικός εξοπλισμός , έτσι και οι φιάλες , χρήζουν συντήρησης. Εδώ λοιπόν έχουμε 3 στάδια :
Συντήρηση – καθαρισμός βαλβίδας : σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή θα πρέπει να καθαρίζει και να συντηρείται συμπεριλαμβανομένου της αντικατάστασης των όσων ορίζει ο κατασκευαστής εξαρτημάτων ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Οπτικός έλεγχος : προτείνεται να γίνεται κάθε χρόνο . Σε αυτή την διαδικασία ο ελεγκτής , θα επιθεωρήσει εσωτερικά και εξωτερικά για σημάδια κόπωσης του υλικού, διάβρωση , την κατάσταση του σπειρώματος που υποδέχεται την βαλβίδα και αν χρειαστεί θα προχωρήσει σε καθαρισμό. Ο οπτικός έλεγχος είναι πολύ σημαντικός γιατί μπορεί να μας προλάβει από πολλά ατυχήματα και δεν πρέπει να παραλείπεται. Ωστόσο σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία είναι προαιρετικός.
Υδροστατικός Έλεγχος : Αυτός ο έλεγχος είναι υποχρεωτικός και πρέπει να γίνεται κάθε 3 χρόνια σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Εδώ η φιάλη θα πιεστεί σε συγκεκριμένη πίεση και θα μετρηθεί η « παραμόρφωση» της. Αν αυτή είναι στα επιτρεπτά όρια τότε θα παραταθεί η ζωή της για 3 χρόνια ακόμα , αλλιώς η φιάλη αυτή δεν μπορεί να ξαναγεμίσει σε συμπιεστή.
Συνοψίζοντας , για να επιλέξω μια φιάλη αρχικά θα πρέπει να ξέρω πόσα λίτρα χρειάζομαι ( πως είναι το προφίλ των καταδύσεων που κάνω) και στην συνέχεια να δω τις επιλογές μου στα μέταλλα. Στην σχολή μας θα βρεις έναν έμπειρο εκπαιδευτή να σε κατευθύνει να βρεις την φιάλη που σου ταιριάζει . Επισκέψου τις εγκαταστάσεις μας και κλείσε ένα ραντεβού για να σε βοηθήσουμε στην επιλογή σου.
Σε κάθε περίπτωση μην ξεχνάς πως μπορείς να μάθεις περισσότερα για τον εξοπλισμό κατάδυσης άλλα και συγκεκριμένα για τις φιάλες μέσα από το πρόγραμμα PADI Equipment Specialist.
Η σχολή και οι εκπαιδευτές μας είναι πάντα δίπλα σου να σε βοηθήσουν να βρεις αυτό ακριβώς που χρειάζεσαι στην σωστή τιμή αλλά και με πλήρη καθοδήγηση για την συντήρηση της.
Ζαγοράκης Ιωάννης
Padi course director
Leave A Comment